تحلیل علل ریشه ای (RCA)

Root Cause Analysis

RCA

_

 RCA روشي نظامند براي شناسايي ريشه اصلي بروز رخداد و حادثه مي‌باشد که با اتخاذ تصميم مناسب از تكرار مجدد رخداد یا حادثه مذكور جلوگيري به عمل آمده و با استانداردسازي موضوع از وقوع رخداد مشابه جلوگيري می گردد. رخدادها، حوادث و خرابی‌های تکراری می‌تواند هزینه‌های هنگفتی را بر سازمان متحمل کند و حتی ممکن است خسارت‌های جانی در برداشته باشد، به همین علت با توجه به درک کارکرد و میزان اثربخشی تحلیل علل ریشه‌ای خرابی‌ها در حذف علل ریشه‌ای برای مدیران سازمان، استفاده از این رویکرد سیستمی باید مورد توجه قرار گیرد.

  • سازمان باید شرایطی را فراهم کند که مسائل و موضوعات مختلف در زمینه مدیریت دارایی‌های فیزیکی (کاهش عملکرد دارایی، افزایش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، افزایش ریسک در سیستم مدیریت دارایی) بصورت سیستماتیک (از دروازه اطلاعاتی متنوع و متفاوت) شناسایی کرده و با استفاده از معیارهای تعیین‌شده بر اساس میزان اهمیت، تأثیرگذاری و شدت اثر بر سیستم مدیریت دارایی‌های فیزیکی و خروجی‌های مورد انتظار از این سیستم اولویت‌بندی نماید.
  • سازمان باید به‌منظور کاهش پیامدهای ناشی از مسئله تعیین‌شده و یا حذف خرابی‌های ناشی از تجهیزات اقدام به طرح‌ریزی حل مسئله از طریق تشکیل کارگروه‌ها و یا تیم‌های حل مسئله نماید. در این راستا استفاده از یک تسهیلگر که بر تمام اصول سیستماتیک حل مسئله و تجزیه ‌و تحلیل علل ریشه‌ای (RCA) تسلط دارد یک الزام به شمار می‌رود.
  • سازمان بدون آنکه در مورد موضوع موردمطالعه قضاوت زودهنگام نماید، باید شواهد و مستندات مرتبط با مسئله را ‌بصورت کامل و موشکافانه مورد بررسی قرار دهد.
  • با استفاده از ابزارهای حل مسئله (نظیر طوفان فکری و شبکة علت و معلولی و ...) باید علت‌های فیزیکی، انسانی و سیستمی یا پنهان موردنظر یافت شده و مورد بررسی قرار گیرد.
  • سازمان برای هریک از علل تعیین ‌شده، باید راهکارهایی را در قالب خرد جمعی ارائه کرده و پس از اولویت‌بندی و ارزیابی راهکارها (با درنظرگرفتن اثربخشی هزینه‌ای و زمانی)، مهم‌ترین راهکارهای اجرایی را انتخاب نماید.
  • سازمان به‌منظور دستیابی به نتایج مورد انتظار از تحلیل علل ریشه‌ای، باید برنامه‌ریزی و زمان‌بندی‌های لازم را انجام و در زمان تعیین‌شده با درنظرگرفتن مسئولین فعالیت، راهکارهای تعیین‌شده را اجرا کند. باید برای اجرای راهکارها، منابع انسانی و مالی موردنیاز فراهم گردد.
  • به‌منظور حصول اطمینان از اینکه راهکارهای اجراشده اهداف تعیین‌شده را محقق می‌نماید؛ باید برحسب نوع، اهمیت مسئله در دوره‌های زمانی مختلف نتایج اجرای راهکار، مورد ارزیابی قرار گیرد. درصورتی‌که نتایج حاصل از اجرای راهکار مورد قبول واقع نشده باشد؛ تحلیل‌ها مجدداً آغازشده و یا سایر راهکارها اجرا می‌گردد تا اهداف تحلیل علل خرابی محقق گردد.
  • سازمان باید برای اجرای تمامی اقدامات فوق و نهادینه کردن تحلیل علل ریشه‌ای خرابی، دستورالعمل تجزیه‌وتحلیل علل ریشه‌ای خرابی را تهیه، تدوین و اجرا نماید. علاوه بر این آموزش‌های حل مسئله و تحلیل علل ریشه‌ای خرابی را در تمام واحدها و رده‌های مرتبط با سیستم مدیریت دارایی‌های فیزیکی در قالب روش اجرایی آموزش محقق کند.